Kĩ năng đáng kể nhất của một nhiếp ảnh gia thực sự có tài, không phải là việc anh có thể tính toán độ phơi sáng chính xác tới đâu, cũng không phải việc anh thông thạo bao nhiêu loại thiết bị khác nhau, hay có thể chụp được cả ngàn tâm ảnh trong một tuần hay không. Mà chính là một điều tưởng như giản dị, nhưng bất kì ai yêu nhiếp ảnh cũng đều mong sở hữu, đó là kĩ năng quan sát.
Sự quan sát sẽ là bước định nghĩa cho các tác phẩm nhiếp ảnh của bạn. Nó đem tới sự sống và hơi thở cho câu chuyện mà bạn ghi lại, cho vẻ đẹp mà bạn tạo ra trong bức ảnh bạn chụp. Sự quan sát chính là điều tạo nên sự khác biệt giữ một bức ảnh thường thường bậc trung và một tác phẩm có thể làm say đắm lòng người, giữa một hình ảnh thông thường và một món quà cho thị giác. Và người đưa ra những đánh giá ấy, sẽ là người xem – người “thưởng” ảnh của bạn.
Phát triển kĩ năng quan sát, đặc biệt là trong nhiếp ảnh – cần những nỗ lực kiên trì và tỉ mỉ, sự luyện tập thực tế. Và tất nhiên, nó cần cả thời gian và sự tự nguyện nữa.
Sau đây, Anhso xin giới thiệu cùng các bạn vài bước hữu ích cho việc luyện tập kĩ năng quan sát, đặc biệt là khi bạn đam mê nhiếp ảnh.
1. Phân tích
Chọn một vật bình thường và vô tri vô giác, đặt lên một chiếc bàn trước mặt bạn. Hãy quan sát nó trong vòng 5 phút và note lại mọi điều mà bạn thấy và nghĩ. Hãy thật chú ý vào nó. Chẳng hạn, nếu đó là một quả táo, hãy chú ý tới hình dạng, nó tròn hay gồ ghề, trên đó có nhiều rãnh hay chỗ lõm hay không? Hãy chú ý vào kích thước, đó là một quả tao lớn, vừa hay nhỏ – và có thể so sánh nó với thứ gì? Hãy chú ý đến bề mặt vỏ, màu sắc, độ sáng, độ bóng. Trông quả táo đó vẫn tươi và mới, hay có vẻ đã để khá lâu rồi? Tại sao? Nó thơm và bắt mắt chứ? Điều gì đã làm nó được như vậy? Hãy tự đặt ra mọi câu hỏi bạn có thể về vật đó, cho tới khi bạn chẳng còn nghĩ được thêm thứ gì nữa. Bạn đã thấy trong mình xuất hiện một câu chuyện nào đó về vật mà vừa mới không lâu trước đó thôi, còn nhạt nhẽo và chẳng có gì đặc biệt chưa?
2. Đặt trên mọi khía cạnh
Chọn một vật khác và đặt nó trên cửa sổ. Hãy dùng máy của bạn, với chỉ một lens, và chụp nhiều ảnh nhất có thể, với càng nhiều những góc chụp, khoảng cách, settings… khác nhau càng tốt, trong vòng 15 phút. Bạn có nhận ra điều gì không? Điều gì làm cho những góc chụp khác nhau với cùng một vật thể, có thể đem lại những sắc thái, cảm xúc khác nhau đến thế? Đừng quên sử dụng ánh sáng một cách đa dạng nhất có thể. Bạn sẽ thấy bức ảnh có thể trở nên hoàn toàn khác biệt, và cả tâm trạng bạn đặt trong đó nữa, nhờ vào cách bạn phối hợp những kĩ thuật và chọn lựa của mình. Bài tập kéo dài này sẽ thử thách sự sáng tao của bạn, đưa bạn ra khỏi những giới hạn mà bạn luôn cho rằng mình sẽ không vượt qua, trong một sự sáng tạo nghệ thuật không có giới hạn như nhiếp ảnh.
3. Đánh giá địa điểm chụp
Trước khi bắt đầu một shot chụp, hãy dành vài phút để đánh giá vị trí chụp của bạn. Hãy tự hỏi mình, vị trí đó sẽ có liên hệ thế nào đến cảm xúc và trạng thái. Vì sao? Liệu những dải ánh sáng đang len qua ngọn cây từ phía cao kia, có tạo nên những vệt nắng êm ái và lan tỏa trong bức ảnh của bạn, đem đến một cảm giác thơ mộng và ấm áp hay không? Liệu sự xuất hiện của vài khóm hoa bất đối xứng có đem lại cảm giác nghệ sĩ cho bức ảnh của bạn khôgn? Đừng bỏ qua bất kì điều gì nhỏ nhặt có thể đem lại giá trị trực quan cho bức ảnh của bạn
4. Tưởng tượng ra bức ảnh bạn sẽ chụp
Vài tháng đầu tiên đến với nhiếp ảnh, bạn có thể sẽ nhìn thấy “khung hình” ở mọi nơi, kể cả khi bạn không đem theo máy trong tay. Sự vui thích và ham muốn tìm tòi đối với nhiếp ảnh sẽ tạo nên sự nhạy cảm đặc biệt trong quan sát. Hãy tự nhắc nhở bản thân mình luôn tạo ra những bức ảnh trong tâm trí trước khi nó thật sự được ghi lại, chú ý từng mảnh hình ảnh ở bất kì nơi đâu xung quanh bạn, và phát triển sự nhạy bén của bạn với các yếu tố có thể tác động đến thị giác.
Kĩ năng quan sát sẽ giúp bạn phối hợp được mọi kĩ năng và hiểu biết khác về nhiếp ảnh, sắp xếp chúng để truyền tải những câu chuyện đủ sức gây xúc động trong các tác phẩm của mình. Anhso hy vọng những chia sẻ của bài viết này sẽ có ích cho bạn để phát triển kĩ năng quan trọng này!
